Чаму менавіта архітэктурныя помнікі сведчаць пра моц дзяржавы, якія старажытныя будынкі захаваліся на берагах Нёмана ды Дзвіны – гэтыя ды іншыя пытанні абмяркоўвалі удзельнікі першай лекцыі ў межах курса “Гісторыя архітэктуры Беларусі”, які вядзе Анатоль Сцебурака.

У гісторыі архітэктуры Беларусі ёсць сведчанні аб адметных помніках дойлідства рэгіёна, якія, на жаль, не захваліся да нашых дзён. Слухачы курса мелі магчымасць атрымаць уяўленне, як выглядалі знішчаныя часам, войнамі ды пажарамі храмы, даведацца, што зараз знаходзіцца на іх месцы.

Удзельнікі лекцыі даведаліся пра Полацкую і Гарадзенскую школы дойлідства, падрабязна разгледелі гісторыю Каложскай царквы, Замкавай царквы у Ваўкавыску і Менску, даведаліся шмат чаго цікавага пра іншыя помнікі беларускай архітэктуры.

Топ цікавостак з першага занятка па гісторыі архітэктуры Беларусі:

• Сафійскі сабор у Полацку з’яуляецца першым мураваным храмам Беларусі. Для будаўніцтва храма была запрошана арцель з Візантыі, таму храм быў пабудаваны ў класічным стылі. Каб дабудаваць храм і здабыць званы для Сафіі, князь Усяслаў здзейсніў паход на Ноўгарад. 
• Пад падмуркам Свята-Еўфрасінеўскай царквы захаваліся вялікія парэшткі будовы ХІІ ст., таму мы можам лічыць гэты храм самым старым храмам, які захаваўся да нашых дзён.
• Замкавая царква ў Менску так і не была дабудаваная. Мела памер 12 на 12 метраў, і не мала аналагаў па стылю. Яна будавалася магчыма пры ўдзеле польскіх майстроў у раманскім стылі. Месцілася на цяперашняй плошчы 8 Сакавіка ў Менску. Калісці на гэтым месцы быў зроблены муляж падмуркаў.
• На сённяшні дзень вядома 7 помнікаў Гарадзенскай школы дойлідства. Самы знакаміты з іх Барысаглебская, ці Каложская царква. Да нашых дзён захавалася паўночная і частка заходняй сцяны, астатнія былі дабудаваныя ў  час рэстаўрацый будынку. Самай знакамітай адметнасцю храма з’яўляюцца “галаснікі”, іх вышыня вагаецца ад 38 да 49,5 см, а дыяметр гарлавін 7-8 см.
• Мала хто ведае пра каложскага вадаліва. Бронзавы акваманіл з Каложскай царквы быў створаны ў Саксоніі ў ХІІІ ст. Ён уяўляе сабой фігуру воіна, які застыў на грузным кані з кароткай шыяй, а паміж вушамі каня ёсць адтуліна, куда налівалася вада. Пабачыць вадаліва можна ў Гродзенскім дзяржаўным музеі гісторыі рэлігіі.

На наступнай сустрэчы ў межах гэтага курса (2 сакавіка) вы даведаецеся пра касцёлы ды храмы-крэпасці часоў Вялікага Княства Літоўскага.

Запісацца на гэты занятак можна па гэтай спасылцы.